Categorieën
Woordbaak

Wat doet het schoonmaak­attribuut in ‘dweilorkest’?

Een dweilorkest is een soort fanfarebandje dat feestnummers speelt, bijvoorbeeld tijdens carnaval of bij evenementen zoals schaatswedstrijden. Het woord orkest is dus wel duidelijk, maar zo’n feestbandje heeft toch niets met een dweil te maken? Nee, dat klopt: een dweil als schoonmaakattribuut speelt geen rol. Het gaat hier om de stam van het werkwoord dweilen,…

Categorieën
Woordbaak

Zijn ‘kattebelletjes’ altijd geschreven?

Wie schrijft ze nog in dit digitale tijdperk, kattebelletjes? Een memo op de koelkast dat de melk op is of een briefje op tafel waarop staat hoe laat je weer thuis bent. Hoe is dat woord eigenlijk ontstaan? En is een kattebelletje wel altijd geschreven? Nee, niet altijd. Maar oorspronkelijk zijn kattebelletjes korte briefjes met…

Categorieën
Woordbaak

Waarom heet het ‘vorst’ wanneer het vriest en niet ‘vrost’?

In het Engels is vriezen to freeze met daarvan afgeleid frost, in het Duits is het frieren en Frost. Waarom is het in het Nederlands dan vriezen en vorst, met de ‘r’ en de ‘o’ omgedraaid? Vrost zou dan toch logischer zijn? Of heeft vorst niet direct met vriezen te maken? Jawel, vorst in de…

Categorieën
Woordbaak

Gebruik je je pink wanneer je een traantje (weg)pinkt?

Als je door iets zo geëmotioneerd raakt dat je een beetje moet huilen, kun je ook wel zeggen dat je even een traantje pinkt of wegpinkt. Betekent dat pinken hier dat je dat traantje snel met je pink uit je ooghoek verwijdert? Misschien wel, maar dit is niet helemaal duidelijk. Het werkwoord pinken kan namelijk…

Categorieën
Woordbaak

Zit er vis in palingworst?

Palingworst is een grove, gekookte worst, die meestal als broodbeleg gegeten wordt. Qua uiterlijk lijkt palingworst op gekookte Gelderse worst of grillworst. Die zijn beide van varkensvlees gemaakt, maar hoe zit het dan bij palingworst? Zit daar paling in? Nee, palingworst bevat geen paling; het is gemaakt van varkensvlees. Bij de bereiding wordt het vlees…

Categorieën
Columns & artikelen

Apenstaartjes

Talen zitten echt vol met prachtige woorden. Een voorbeeld in het Nederlands vind ik apenstaartje voor het @-teken. In dit teken kun je een aap met een staartje zien (en dan het staartje benoemen) en bovendien herken je een ‘a’ in het teken, wat ook de eerste twee letters van het woord aap vormt. Hele…

Categorieën
Columns & artikelen

Waarom zeggen hun eigenlijk ‘me boek’?

Sommige mensen winden zich mateloos op over het gebruik van hun waar volgens de regels zij moet staan, dus zoals in hun lopen, hun zeggen, hun hebben, etc. Een gesprek in De Wereld Draait Door op 9 februari 2010 tussen hoogleraar Helen de Hoop en Ronald Plasterk (op dat moment minister van onderwijs en baas…